πάδος

(Po). Ποταμός της βόρειας Ιταλίας, ο μεγαλύτερος της χώρας (625 χλμ.). Αποστραγγίζει λεκάνη 74.970 τ. χλμ., από τα οποία περίπου 50.000 καταλαμβάνει η κοιλάδα του Πάδου, τεράστια τάφρος που καλύφθηκε κατά το τριτογενές και το τεταρτογενές. Ο Π. πηγάζει από το Πιάνο ντελ Ρε (2.022 μ.) στους πρόποδες του όρους Βίζο, διατηρεί μέχρι το Τορίνο τη χαρακτηριστική μορφή των αλπικών χειμάρρων και, αφού κάνει τον γύρο των λόφων Μονφεράτο, στρέφει οριστικά προς Α. και ρέει ανάμεσα σε φράγματα διαγράφοντας μεγάλους μαιάνδρους. Σε απόσταση 100 χλμ. από τη θάλασσα, ο ποταμός μπαίνει στο δέλτα του, κοινό μαζί με του Αδίγη. Εκεί χωρίζεται σε 5 βραχίονες με κυριότερο τον Πάδο της Πίλα, που παίρνει τα 60% των υδάτων του Π. χάρη στη σημαντική μεταφορά προσχωματικών υλικών (134 εκατ. τόννους ετησίως) κατακλύζει με αυτά και αποξηραίνει θαλάσσια έκταση 600 στρεμμάτων ετησίως. Φαίνεται όμως ότι η πρόοδος αυτή επιβαρύνθηκε σήμερα επειδή η στάθμη της Αδριατικής παρουσιάζει ελαφρά ανύψωση. Η παροχή του Π., περίπλοκη και μεταβλητή, καθορίζεται από την παροχή των πολυάριθμων παραποτάμων του, που πηγάζουν από τα Απέννινα (τύπος μεσογειακών βροχοχιονοπτώσεων με υψηλή στάθμη το φθινόπωρο) και από τις Άλπεις. Οι τελευταίοι αυτοί, που παίζουν πάντοτε πρωτεύοντα ρόλο, παρά τη ρυθμιστική επενέργεια των λιμνών, μεταφέρουν τα ύδατα των χιονιών στον ανώτερο ρου τους και των βροχοχιονοπτώσεων από το σημείο που μπαίνουν στην πεδιάδα. Η καμπύλη, κατά συνέπεια, του Π. παρουσιάζει 2 μέγιστα: ένα τον Ιούνιο και ένα άλλο το φθινόπωρο. Η ποσότητα του μεταφερόμενου ύδατος, που είναι κατά μέσον όρο 66 κυβ. μ./δ. στο Τορίνο και 700 κυβ. μ./δ. στην Πιατσέντσα, μπορεί να φτάσει τα 4.570 κυβ. μ./δ. για να ξαναπέσει στα 16 κυβ. μ./δ. κατά την περίοδο της χαμηλότερης στάθμης. Η μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων προσχωματικών υλών μαζί με τη μικρή κλίση (1,5‰ στο Ρεβέλο, O,01‰ στο δέλτα) κάνουν τον Π. επικίνδυνο ποταμό, γιατί οι προσχώσεις ανυψώνουν διαρκώς την κοίτη του, προκαλώντας ρήξη των φραγμάτων του (σε περίοδο πλημμύρας τα νερά του μπορούν vα απλωθούν επί 4 χλμ.). Για τον λόγο αυτό, ο Π. δεν αποτέλεσε ποτέ άξονα οικισμού και οι μεγάλες πόλεις απέφευγαν πάντα τις όχθες του. Εκτός από αυτό, η αστάθεια του βυθού αποτελεί εμπόδιο για τη ναυσιπλοΐα στον ποταμό. Οι παραπόταμοί του όμως διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στην οικονομία, διότι τα νερά τους χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και για την άρδευση, κάνοντας έτσι τις πεδιάδες της βόρειας Ιταλίας την πλουσιότερη γεωργική περιοχή της χώρας. Ο Πάδος, μεγαλύτερος ποταμός της Ιταλίας, χωρίζεται από το δέλτα του σε πέντε βραχίονες. Εδώ, ένας από αυτούς, ο Πάδος της Γκόρο, όπως ονομάζεται από την ομώνυμη πολίχνη της όχθης του. Αεροφωτογραφία πλημμυρισμένου χωριού της Β. Ιταλίας μετά από υπερχείλιση του ποταμού Πάσου. (φωτ. ΑΠΕ)

* * *

πάδος, ἡ (Α)

είδος δέντρου.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αν θεωρηθεί το -ᾱ- τού τ. μακρό, τότε η λ. είναι ταυτόσημη με τον τ. πῆδος / πηδός*, με αλλαγή γένους].